Thuần Vu Đề Oanh (
chữ Hán: 淳于緹縈, ? - ?), người
Lâm Truy thời
Tây Hán, là con gái của danh y
Thuần Vu Ý, nhà không có con trai, chỉ sinh được năm con gái thì Đề Oanh là út. Thuần Vu Ý từng giữ chức quan thái thương lệnh
[1] đất
Tề sau khi từ quan nhờ tinh thông y thuật mà tích cực chữa bệnh cứu người, có một nhà quý tộc nọ ốm nặng đến chỗ ông trị bệnh nhưng không qua khỏi, người nhà ấy ỷ quyền thế vu tội cho Thuần Vu Ý, triều đình hạ chiếu giam vào ngục, giải đi
Trường An thụ hình. Ông có năm đứa con gái đau buồn tức giận đến cực độ vì việc này nên khi sắp phải lên đường, mắng con gái của mình rằng: "Sinh con không sinh con trai, có việc gấp chẳng có ích gì!". Người con út là Đề Oanh thương khóc theo cha đến kinh thành, đồng thời dâng thư lên
Hán Văn Đế nguyện hiến thân làm nô tỳ để chuộc tội cha già. Toàn văn thư dâng như sau:Hoàng đế xem xong rất cảm động xuống lệnh tha tội Thuần Vu Ý và xóa bỏ nhục hình tàn khốc. Đề Oanh vì việc này mà nổi tiếng khắp nước, do đó mà hình thành nên sự tích hiếu nghĩa Đề Oanh cứu cha được người đời ca tụng và lưu truyền mãi mãi.Nhà sử học thời
Đông Hán là
Ban Cố trong "Vịnh sử" theo lối
ngũ ngôn cổ thi khen rằng: "Trăm ông con trai vô dụng, chẳng bằng một nàng Đề Oanh". Nhà thơ
Cao Bá Quát của
Việt Nam thời
Nguyễn trong lúc trôi dạt ở
Trung Quốc có viết bài thơ “Nàng Đề Oanh” ca ngợi tấm lòng hiếu thảo cùng hành động can đảm của Đề Oanh được hậu thế khen ngợi là làm thay đổi phép vua. Bài thơ như sau (Trần Văn Nhĩ dịch thơ):